Głód i apetyt – jak je odróżnić?
Głód i apetyt to dwa kompletnie różne od siebie stany. Głód jest alarmem naszego organizmu, który informuje o tym, że kończą mu się składniki odżywcze, a apetyt okazuje się być natrętną myślą dotyczącą tego, że mamy ochotę coś zjeść. Zarówno głód jak i apetyt są wrogami skutecznego odchudzania, czyli leczenia otyłości i nadwagi. Jak odróżnić głód od apetytu? Zanim do tego przejdziemy, omówimy dokładnie na czym polega głód, a na czym apetyt.
Czym jest głód?
Głód nazywamy często łaknieniem. Jest on uczuciem pierwotnym i czysto fizjologicznym. Wiecie jak powstaje? W części mózgu, zwanej podwzgórzem, zlokalizowane są dwa ośrodki: głodu i sytości. Głodem steruje hormon o nazwie grelina, a sytością – GLP1. Gdy w organizmie maleje stężenie któregoś ze składników odżywczych, np. tłuszczy, białek, węglowodanów, witamin, cukrów i soli mineralnych, ośrodek głodu wysyła nam sygnał, żeby nakarmić organizm, ponieważ potrzebuje zapasów energetycznych. W momencie, gdy dostarczymy wszystkich składników, w takiej ilości, aby mógł dalej prawidłowo pracować, odzywa się nasz ośrodek sytości i nakazuje, abyśmy już nie jedli, ponieważ organizm jest już syty. Pojawienie się głodu oznacza, że w układzie trawiennym, czyli w ustach, żołądku, trzustce, wątrobie oraz w jelicie cienkim jest już odpowiednia ilość enzymów, które są gotowe do przyjęcia, przetworzenia i rozprowadzenia nowych składników odżywczych do komórek.
Czym jest apetyt?
Apetyt to nic innego jak nagła chęć zjedzenia jakiegoś produktu. Bardzo często o apetycie mówi się, że jest po prostu zwykłą zachcianką, aby coś przekąsić. Mimo, iż apetyt rodzi się w głowie, to nie oznacza, że jest powiązany z fizjologicznymi mechanizmami. Apetyt jest uwarunkowany psychologicznie i sprawia, że nie jemy tylko wtedy, gdy chcemy dostarczyć paliwa naszemu organizmowi, ale z wielu innych powodów. Najczęściej, gdy pragniemy stłumić emocje, zwłaszcza jeśli chodzi o te negatywne, czyli smutek, rozczarowanie, żal czy poczucie osamotnienia. Ten rodzaj apetytu, nazywany jest także tzw. głodem emocjonalnym. Do innych powodów jedzenia, należą bodźce smakowitego jedzenia lub atrakcyjnego wyglądu danej potrawy, jedzenie, które mamy akurat pod ręką, gdy jesteśmy w towarzystwie albo jemy dlatego, że przypominamy sobie smak konkretnej potrawy lub reklamy, którą wcześniej zobaczyliśmy. Bardzo często się zdarza, że apetyt na określone produkty jest wynikiem niedoboru konkretnego składnika. Warto jednak pamiętać o tym, że bez względu na powody, to właśnie przez apetyt, nasz organizm ma wkodowane gromadzenie zapasów na „czarną godzinę”, więc odkłada dodatkowe kalorie w postaci tkanki tłuszczowej.
Jak odróżnić głód od apetytu?
Odróżnienie głodu od apetytu nie jest wcale takie łatwe. Gdyby było inaczej, to miliony ludzi nie miałoby kłopotów z nadwagą ani z otyłością. Aby odróżniać głód od apetytu, musimy nauczyć się obserwować i analizować swoje zachowania żywieniowe. Istnieją jednak pewne cechy, po których będziemy mogli rozpoznać, czy dopadł nas głód, czy apetyt. Cechy charakterystyczne dla głodu:
- głód pojawia się ok. 2-3 godzin po spożytym posiłku, o różnych porach,
- możemy go odczuwać przez dłuższy czas, bez przymusu jego szybkiego zaspokojenia,
- głód narasta stopniowo, nie przychodzi nagle,
- towarzyszą mu objawy fizycznie takie jak „burczenie” w żołądku, złe samopoczucie, skurcze jelit, rozdrażnienie, bóle głowy i drżenie rąk – te objawy ustępują po zjedzeniu posiłku,
- po zaspokojeniu głodu, odczuwamy zadowolenie i spokój,
- głód może być efektem zaburzeń pracy hormonów.
Cechy charakterystyczne dla apetytu:
- pojawia się nagle, bez względu na to, czy jedliśmy 15 minut czy 3 godziny temu,
- apetyt dotyczy konkretnego produktu, zazwyczaj coś słodkiego, słonego lub tłustego,
- domaga się szybkiego zaspokojenia,
- nie ustępuje pomimo poczucia sytości,
- po zaspokojeniu apetytu, bardzo często czujemy się przejedzeni, przepełnieni, a także ogarnia nas poczucie winy z powodu jedzenia,
- apetyt pojawia się pod wpływem zapachu potrawy albo gdy widzimy kogoś jedzącego lub słyszymy jak ktoś mówi o jedzeniu,
- apetyt może być skutkiem zaburzeń nastroju i depresji.
Głód i apetyt to dwa różne pojęcia i kompletnie odmienne stany. Warto nauczyć się je odróżniać, ponieważ dzięki temu, słuchając własnego organizmu, możemy uniknąć tycia. Ta cenna umiejętność przyda się na całe życie.