Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia

Poszukując informacji na temat zdrowego odżywiania, z całą pewnością natrafimy na Piramidę Zdrowego Żywienia i Stylu Życia. To krótki i zwięzły sposób na przedstawienie zasad prawidłowego żywienia i najważniejszych elementów stylu życia, których realizacja daje szansę na prawidłowy rozwój, sprawność intelektualną i fizyczną, a także na długie życie w zdrowiu. Niewątpliwym jest, że wiedza o żywieniu, elementach stylu życia oraz ich wpływie na zdrowie człowieka jest naprawdę ogromna. Musimy mieć również świadomość tego, że podlega ona stałej ewolucji i modyfikacjom. Z tego też powodu, Piramida Zdrowego Żywienia co jakiś czas także ulega pewnym zmianom. Aby być zdrowym, prawidłowe odżywianie powinno być realizowane razem z pozostałymi elementami stylu życia. Piramida ma być dla nas narzędziem w profilaktyce zdrowotnej, która w łatwy i przystępny sposób będzie prezentować kompleksowo ideę zdrowego odżywiania. Niestety, dla wielu osób, temat piramidy Zdrowego Żywienia jest dość kontrowersyjny, co wynika często z braku rozumienia jej działania i tego, do kogo jest skierowana.

Piramida Zdrowego Żywienia – jak ją zrozumieć?

Piramida Zdrowego Żywienia odnosi się przede wszystkim do ilości i częstotliwości spożywania rozmaitych grup produktów spożywczych, które powinny znaleźć miejsce w naszej diecie. Niektórzy błędnie interpretują piramidę i myślą, że zamieszczone w niej produkty są hierarchizowane według tego, ile procent energii w diecie powinny dostarczać. Inni z kolei uważają, że produkty w piramidzie są ustawione w kolejności od najważniejszej do najmniej znaczącej grupy produktów. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że każda z grup produktów, która została przedstawiona w piramidzie żywienia jest tak samo ważna. Zadaniem piramidy żywienia jest odzwierciedlanie tego, które produkty powinny pojawiać się w naszym jadłospisie w największej ilości.

Dla kogo jest Piramida Zdrowego Żywienia?

Piramida żywienia skierowana jest do osób zdrowych, pragnących utrzymać dobry stan zdrowia na długi czas. Konsultacje z lekarzem lub dietetykiem są konieczne w przypadku osób z chorobami współistniejącymi, w celu ich leczenia lub w przypadku profilaktyki zdrowotnej osób z przewlekłymi chorobami takimi jak np. celiakia, nietolerancje pokarmowe, alergie itp. Gdy zmagamy się z jakimiś dolegliwościami, musimy odpowiednio dostosować się do zaleceń lekarza lub dietetyka. Piramidzie Zdrowego Żywienia i Stylu Życia, towarzyszą Zasady Zdrowego Żywienia, które są tekstowym dopełnieniem informacji zaprezentowanych w piramidzie. Nie zapominajmy o tym, że osoby, które mają rozpoznane choroby, wymagają indywidualnych zaleceń. Piramida żywienia ma na celu profilaktykę chorób, a nie ich leczenie. Swoją uwagę powinniśmy również zwrócić na to, że piramidy dla różnych grup ludności znacząco się różnią. Podstawowa wersja piramidy dla osób dorosłych jest inna od wersji dla osób starczych, czy też dla dzieci i młodzieży. Wynika to przede wszystkim ze specyficznych potrzeb seniorów, a także wyzwań jakie niesie ze sobą okres dorastania – również dla organizmu.

Zasady Piramidy Zdrowego Żywienia

Piramida żywieniowa jest traktowana jako wyznacznik zdrowego stylu życia. Poza piramidą, stanowiącą podstawę różnych zaleceń żywieniowych, w Polsce istnieją również piramidy, które zostały przygotowane dla specjalnych grup wiekowych, a mianowicie: piramida żywieniowa dla dzieci i młodzieży oraz piramida żywieniowa dla osób starszych. Każda osoba, która dba o swoje zdrowie i prawidłową sylwetkę, zna pojęcie piramidy żywieniowej. Korzystają z niej w szczególności osoby będące na diecie. Piramida żywieniowa jest optymalnym modelem żywienia, uwzględniającym produkty, które można jeść codziennie i co pewien czas. W 2019 r. opracowany został nowy model piramidy żywieniowej, który różni się nieco od swojej poprzedniej wersji. Według nowych zaleceń, u podstaw nowej piramidy żywieniowej nie znajdziemy żadnej grupy produktów spożywczych. Zamieszczona została tam za to aktywność fizyczna połączona z regularnym piciem dużych ilości wody. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że żadna dieta, nawet ta najzdrowsza, nie przyniesie efektów przy jednoczesnym prowadzeniu siedzącego trybu życia.

Jak wygląda model nowej Piramidy Zdrowego Żywienia?

• aktywność fizyczna – podstawa piramidy żywienia. Każdy z nas, powinien uprawiać aktywność o umiarkowanej intensywności przez około 150 min w ciągu tygodnia lub 75 min intensywnej aktywności w tygodniu. Rodzaje aktywności możemy tutaj mieszać w sposób dowolny. Istotnym aspektem jest przede wszystkim to, żeby w ciągu tygodnia faktycznie ruszać się wystarczająco dużo. Dlaczego aktywność fizyczna jest aż tak ważna? Jej rolą jest pobudzenie sprawności układów, w szczególności układu krążenia oraz układu oddechowego, utrzymanie ogólnej sprawności fizycznej, wspomaganie utrzymania prawidłowej masy ciała, ograniczenie ryzyka związanego z przewlekłymi chorobami np., z nadwagą, otyłością, chorobami układu krążenia, cukrzycą itp. Zadaniem aktywności fizycznej jest także pobudzenie w ośrodkowym układzie nerwowym aktywności hormonów, które dają poczucie witalności. Nasza aktywność fizyczna powinna być połączona z regularnym piciem dużych ilości wody. Zadbajmy o to, by nasz organizm był odpowiednio nawodniony.


• warzywa i owoce – znajdują się tuż za aktywnością fizyczną. Warzywa i owoce stanowią filar nowych zasad żywienia. Zmiana jest tutaj duża, ponieważ w starszej wersji piramidy żywienia, na jej spodzie znajdowały się produkty zbożowe. Warzywa i owoce to znakomite źródło witamin i minerałów, a także optymalnej dawki węglowodanów, które w prosty sposób zamieniają się na energię. Regularne spożywanie warzyw i owoców uchroni nas przed chorobami układu krążenia i poprawi funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Dzięki temu, że stanowią źródło błonnika, warzywa i owoce mogą zmniejszyć dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Są również mało kaloryczne.


• produkty zbożowe – nad warzywami i owocami, swoje miejsce znalazły produkty zbożowe, a więc kasze, makarony, pieczywo, płatki owsiane, ryżowe itp. Według zaleceń piramidy żywieniowej, po produkty zbożowe powinniśmy sięgać nico rzadziej i co ważne – niekoniecznie każdego dnia. Decydując się na posiłek złożony z produktów zbożowych, wybierajmy ciemne pieczywo, ciemny makaron itp. W produktach zbożowych znajdziemy wiele witamin i minerałów, mnóstwo węglowodanów, a także sporo błonnika.


• nabiał – kolejną grupą znajdującą się po drodze na szczyt piramidy jest nabiał, a więc mleko i jego przetwory. Po nabiał powinniśmy sięgać często, ponieważ posiada on wiele właściwości zdrowotnych. Nie jest on jednak niezbędny tak jak warzywa i owoce. Znakomitym wyborem są produkty mleczne, znajdujące się pomiędzy bardzo chudymi, a bardzo tłustymi. Mleko stanowi najważniejsze źródło wapnia w naszej diecie. Zawiera w sobie pełnowartościowe białko, a także witaminę B12. Jeśli doprowadzimy do niedoboru wapnia i białka, możemy w konsekwencji zmagać się z odwapnieniem kości i osteoporozą.


• produkty mięsne i warzywa strączkowe – w tej grupie znajdziemy ryby, drób i jaja. Produkty te, powinniśmy włączyć do codziennej diety, nie zapominając o odpowiednich proporcjach. Na produkty zwierzęce warto się decydować nie częściej niż 2-3 razy w tygodniu. W jajach znajdziemy witaminę D, odpowiadającą za budowę zdrowych kości i zębów. Trzeba pamiętać również o tym, że podczas diety, białko warto pozyskiwać z pełnowartościowych ryb, takich jak śledzie, makrela, sardynki, łosoś, tuńczyk, a także z chudego mięsa pozyskiwanego z indyka i kurczaka. W opisywanej grupie piramidy żywienia, znajdziemy również warzywa strączkowe. Dlaczego nie znajdują się one u podstaw piramidy razem z innymi warzywami i owocami? Dzieje się to dlatego, że warzywa strączkowe posiadają ogromne ilości białka, które mogą zastąpić produkty zwierzęce.


• tłuszcze roślinne – szczytem piramidy żywienia są właśnie tłuszcze pochodzenia roślinnego, którymi warto zastępować tłuszcz zwierzęcy. Tłuszcze roślinne bogate są w nienasycone kwasy tłuszczowe, dzięki czemu nie podwyższają w znaczny sposób poziomu cholesterolu we krwi. Ich zadaniem jest ochrona przed chorobami serca, a także wsparcie pracy mózgu. Nie zapominajmy o tym, że tłuszcze w diecie powinny być odpowiednio dobrane. Najlepszym wyborem jest spożywanie potraw duszonych, pieczonych lub gotowanych niż smażonych.

Przedstawione w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Stylu Życia zasady, z całą pewnością ochronią nas przed zachorowaniem na choroby cywilizacyjne. Przestrzegajmy i stosujmy je w naszym codziennym życiu, by móc cieszyć się zdrowiem.

Powrót do listy artykułów